Kalite ve Standartların Konuşulmadığı Bir Sektörde Firmaların Birbirleriyle Olan Güçlü Bağı, Günden Güne Kopma Derecesine Gelmiştir.
Öncelikle sektördeki duayen kimliğinizle uzun yıllardır ticaret yapan bir firma yöneticisi olarak sizlere sormak istediğim en önemli soru şu: Aslında sektörün genelini ilgilendiren bir sorun olan Türk Alüminyum Sektör Firmaları Yalnız ve Sahipsiz mi?
Birlik ve beraberlik anlamında çok ciddi sıkıntılar var. Firmalar istese de mevcut konumlarını korumak zorunda ve derneklerin güçlü bir şekilde ayakta kalmasını istemek zorunda. Firmalar ne kadar büyürse derneklerin veya basın araçlarının da yardımıyla büyüyecektir. Bu bilinçte olunması gerekiyor. Örneğin Alüminyum Yapı Dergisi sadece Türk Alüminyum Sektörünün Geleceği için mücadele etmeli, alacağı reklam sayısı için değil. Bizler sadece reklamımız olsun diyerek bu tarz oluşumlara destek vermiyoruz. Bizlerin göremediği, uğraşamadığı veya ulaşamadığı yerlerde alüminyum metalini doğru şekilde anlatmalarını istiyoruz. Bu durum, aynı şekilde dernekler için de geçerli. Aidat alarak, sadece toplantılar yaparak “ben yaptım, görmüyor musunuz?” demekle bu işler olmuyor. Çünkü bizlerin sayısı genele baktığınız zaman doğru düşünenler olarak zaman içerisinde azalma göstermiştir. Doğru, kaliteli, dürüst, saygın firmaların sayısının artması ve ticaretin daha ahlaki yönde güçlü rekabete dönüşmesi için derneklerin ve basın yayın işini yapan dergi veya gazetelerin işlerini de doğru yapması gerekmektedir. Derneklere üyeyim evet, dergiye reklam veriyorum evet ama baktığınız zaman görevlerini yapma hususunda daha kuralcı davranmaları, herkes tarafından görülmesi gerektiği ve not verilmesinden yanayım. Sektör biraz da bu yüzden sahipsiz. Örneğin kendi işimiz olan ekstrüzyon sektöründe bugün halen kimin ne ürettiği, nasıl ürettiği, hangi şartlarda ürettiği belli değil. Üstelik bunun takibini yapacak kimse de yok, verimlilik anlamında bilgi birikimi olan da yok maalesef. Kaç tane pres giriyor, kaç tane fabrika açılıyor bilmiyoruz. Arz talepten çok fazla. Üretilen malzemeler fiyat belirsizliği üzerinden kalitesi konuşulmadan piyasaya sunuluyor. Birlik beraberlik adına aynı masada bu kadar şartlar ağırlaşmaya başladığı halde konuşan yok, konuşulsa da havada kalıyor her şey. İçinde bulunulan şartlar doğrultusunda insanlar ne yapacağını şaşırmış vaziyette aslında. Kaliteli ürün kaliteli ürün kaliteli ürün. Kaliteli ürün yaparsan, katma değerli ürün üretebiliyorsan pazardaki sıkıntılı rekabetten ayrılıyorsun.
Ülkede vefakarlık gösterip bir şeyler yapmaya çalışan ve doğru düşünceleri gündeme taşıyan yöneticilerin sayısının her geçen gün azalmaya başladığını gözlemliyorum. Sadece ticaret konuşuluyor fakat sektörün geleceği konuşulmuyor. Sektörün belli bölümlerinde ciddi sıkıntılar var. Örneğin dergi sahibi olarak sektörü iyi tanıtamıyoruz diye düşünüyorum. Dernekler hakkında firmalar genele hitap etmediği için istenilen verimi veremedikleri düşünülüyor. Firmaların kimse sahip çıkmadığı için kendi geleceklerini kendilerinin belirledikleri görülüyor. Aslında her tarafta büyük bir sıkıntı var gözlenen fakat iş icraata geldiği zaman her yerde önemli sıkıntılar söz konusu. Sizce çözüm için nereden başlanmalı?
Sektörün en büyük sıkıntılarının nereden kaynaklandığı ile başlayalım. Öncelikle hammadde sıkıntısı, enerji sıkıntısı, yetişmiş eleman sıkıntısı kime sorsanız ilk söyleyeceği başlıklar. Sonrasında bunlardan sonra sektördeki hatalı rekabet yani kuralları olmayan bir rekabet. Kaliteli ve kalitesiz ürün şu anda birbirine girmiş durumda. Temiz ve dürüst ticaret yapanla farklı ticaret kollarını tercih edenlerle aynı şartlarda aynı ülkede bulunuyoruz. Eğitim seviyesi kalite seviyesi standart seviyeleri konuşulmuyor. Kaliteli, standart, profesyonelce üretim yapıyorsunuz, dürüst ticaret yapıyorsunuz, bunun için gece gündüz emek veriyorsunuz; bunun bir avantaj olması gerekiyor, değil mi? Baktığınız zaman tam tersini yapanlara göre dezavantaja dönüşmüş. Buna dergi ne yapsın, dernek ne yapsın? Onlar da varlıklarını korumak zorunda. Herkesi bir araya getirme gücü olması gerekiyor ve doğru söylediği zaman madde madde uyulması gereken şartların oluşması gerekiyor.
Bütün girdilerimiz şu an çok yükselmeye başladı, bu bir gerçek; bunun üzerine beyaz yakalıların maliyetleri de artmaya başladı fakat asıl ilginç durum arz talep dengesi tarihin en sıkıntılı dönemine ulaşmıştır, denge olarak. Bakıyorsunuz Türkiye’de uzun yıllardır ticaret yapan firmalar da kendi kabuklarına çekilmiş, ayakta kalma mücadelesi veriyor ve hiçbir ortamda hiçbir yerde bir şey söyleyemiyor. Türkiye’nin her yerinde sürekli fabrikalar açılıyor ve açılmaya da devam edecek. Ekstrüzyon makineleri gelmeye devam ediyor. Üretici sayısı artıyor fakat şartlar neye göre, bunu kimse hesap edemiyor. Buna nasıl önlem alınır, nasıl çözüm oluşturulur, doğrusu bu kimsenin derdi değil. Müşteri odaklı çalışılıyor, kimse kalite konuşmuyor. Sanayici derneklerden yeterince istifade edemiyor, dernekler bu işin nasıl çözüleceğini konuşmuyor.
Ortada evet bir pasta var ama pastadan pay almaya çalışan firma sayısı zaman içerisinde daha da artacak. Siz büyük üreticilerin kabuğuna çekildiğini söylediniz. Yarın bu firmaların pazarlarına ya da satış yaptığı yerlerde de ciddi sıkıntı oluşmayacak mı?
Altın gibi değerlendirmesi gereken bir metal olan alüminyum üretimine bakıyorsunuz, her önüne gelen, bilip bilmeyen herkes bu işin içine giriyor. Hiç alakası olmayan insanlar şu anda bu işin içinde. Bunu kötülemek adına söylemiyorum, mesleki anlamda doğru değil insanın bilmediği işi yapması. Bunu bugün Avrupa’da yapamazsınız. Gelişmiş ülkelerde yapamazsınız sonra kendi ülkenizin gelişiminde sıkıntıya düşüyorsunuz. Biz artık kiminle uğraşacağımızı bilmiyoruz, bu yüzden sanayi bakanının, ekonomi bakanlarının, derneklerin ve ilgili kurumların buna yeter demesi lazım. Türkiye’de her şeyi üretebilir, satabilirsiniz ama şartnameler gerekiyor. Şartnameler ve standartların olmadığı yerde tüm sektör enkaz altında kalır yakın zamanda. Bizler üstün kalite ürünler üreterek, yüksek standartta ürünler üreterek farkımızı ortaya çıkarmaya çalışıyoruz ama çarşı pazarda da seni kaliteli ürünü doğru şartlarda alırım diye beklemiyorlar sonuçta. Aynı hatalar zamanında PVC sektöründe yapıldı, ne oldu, firmaların çoğu battı ya da yok oldu ya da direnmeye çalışıyor. Bunun en önemli sebebi birlik beraberlik yok, maalesef birlik olmayınca da herkes başı boş kalıyor, kimse ne yapacağını bilmiyor, bilemiyor. Bu yüzden Kalite ve Standartların Konuşulmadığı Bir Sektörde Firmaların Birbirleriyle Olan Güçlü Bağı, Günden Güne Kopma Derecesine Gelmiştir.
Baktığınız zaman sizin alüminyum ekstrüzyon sektörüne yaklaşık 37 yıldır bir profesyonel olarak ticari anlamda emeğiniz var. Ekstrüzyonda da özellikle özel ürünlerin dışında yapı sektöründe kullanılan alüminyumları da üretiyorsunuz. Baktığınız zaman son 10-15 yıl içerisinde sektörde yeni çıkmış geliştirilip büyütülmesi gereken ürünlerin neredeyse tamamı merdiven altına düştüğü ve kalitesizlikle mücadele ettiği görülüyor. Üreticilerin ürünlerin kalitesi üzerinde de bir ağırlığının olamadığı düşünülüyor. Sizler de aynı düşüncede misiniz?
Yapı ve inşaat sektöründe kullanılan ürünlerin neredeyse tamamı merdiven altı oldu. Küpeşte sektörü çökmüş durumda. Perde sektörü çökmüş durumda. Aklınıza gelen her üründe talepler ince ve kalitesiz ürünler üzerine yoğunlaşıyor. Çünkü bende yok diyecek kimse yok. Yeter ki sipariş gelsin fabrikaya. Büyük ve kendini ispat etmiş eski firmalara 1 mm veya 1.5 mm küpeşte profilini ürettiremezsin, öyle kolay değil. Fakat bugün talepler iyice kalitesizlik yönüne inmeye başladığı için herkes artık bir şekilde rahatsız olduğu halde üretim zincirlerine almaya başladıklarını görüyorum. Kalitesiz ürün üretmek hiçbir zaman bir ülkeyi iyi bir yere taşımaz, hamallık yaptırır.
Büyük firmaların sessiz kalarak ya da susarak “benim zaten malzemem satılıyor, pazarım var, bu işin kurtarıcılığı bana mı kalmış,” düşüncesinden çıkması bu kadar mı zor?
Fabrikaların bir şekilde çalışması lazım ama şunu unutuyorlar; alüminyum her zaman kullanılacak bir malzeme ve her zaman satışı olacak. Kendine göre kimse standart belirleyemez. Müşteri ne istiyorsa üretemezsin, fabrika olarak her gelen siparişi yapamazsın. Kimse markalaşmadan bahsediyor mu? Hayır, herkes üretimden bahsediyor. 38 sene önce ne konuştuysam aynısı devam ediyor. Sorunlar da aynı çözüm de aynı aslında. Gelecek için çaba sarf edenler bu işe sessiz kalıyor, zaten bıkmış bir şey söylemekten artık. Çünkü boşa zaman harcıyoruz diyor koca koca fabrikaların yöneticileri. Her toplantı yine hüsranla son buluyor, olan bu. Arkası gelen, devamlılığı olan bir şeyler olması gerekiyor.
Alüminyum sektörünün yeterince tanıtıldığını düşünüyor musunuz?
Bizler daha alüminyumu tam olarak tanımıyoruz, alüminyumun geleceğini göremiyoruz. Son kullanıcıya anlatamıyoruz. Bunu yapması gerekenler de doğru şekilde sunamıyor. Sektör bilmiyor, normal vatandaş nereden bilsin. Burada dernek, dergi, TV, radyo vs. ve özellikle son zamanlarda sosyal ağlarda çok iyi anlatmaları gerekiyor.
Son olarak 2022 yılı Uzuner Alüminyum İçin nasıl geçti? Bir de 2023 yılına bakışınız hakkında düşüncelerinizi alabilir miyim?
Uzuner Alüminyum için 2022 yılı çok verimli geçti. 2023 yılının gündemdeki seçim nedeniyle beklentimiz biraz durgun geçeceği yönünde. Yurt dışında da öyle ciddi ya da verimli bir alım olmadığını söyleyebilirim. Çünkü bütün dünyada bir kararsızlık halen devam ediyor ticaretlerde. Özellikle pandeminin etkisi, savaşın etkisi ciddi anlamda belirsizliği ortadan kaldırmadı. 2023 yılında firmalar mevcudu korusa yeter bence.
Önümüzde seçim dönemi gündemde. Sizce neler olur?
İstikrarın korunması gerekiyor her şeyden önce. Burada da bilinçli olmamız ve bilinçli davranmamız gerekiyor. Türkiye’nin artık büyüyüp gelişmesi ve kendisini gerçekten ispat etmesi gereken bir pozisyonu var. Bu gelişim sadece bize değil tüm dünya ülkelerine yarıyor ve etkiliyor. Bizim isteğimiz istikrarın korunması. Tabii ki her şey güllük gülistanlık değil, o yüzden sanayicinin desteklenmesi ve kalite konusunda yapmış olduğu çalışmaların ön plana çıkarılması gerekiyor. Bu tesisler boşa kurulmuyor, bu emekler boşa verilmiyor. Bizler mücadelemizi kalite ve standartlar üzerinden yapmalıyız. Herkes bu konuda üzerine düşeni yapmalı; sanayici sanayici gibi hareket etmeli, siyaset yapan da ülke menfaatini ön plana alarak çalışmalarını hazırlamalı.
Son olarak ülkemizde yaşanan depremde hayatını kaybeden tüm vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, yaralananlara acil şifalar diliyorum. Bir daha böyle büyük bir felaketin yaşanmamasını Allah’tan dilerim. Biz büyük ve güçlü bir ülkeyiz, sabırla, inanarak, kurallara uygun şekilde bir takım çalışmaları yaparsak her şey hakkımızda daha iyi olacaktır.
